دادرسی؛ یکی از ارکان تشکیل دهنده و تحقق جرم محاربه، کشیدن سلاح به قصد جان ، مال یا ناموس مردم و یا ارعاب آن هاست که البته ارعاب با وجود تهدید و کشیدن سلاح ایجاد خواهد شد و در غیر این صورت ارعابی به وجود نخواهد آمد و درنتیجه تحقق بزه محاربه با اشکال مواجه می گردد.
رای دیوان عالی کشور در خصوص تحقق جرم محاربه از طریق تحریق اموال عمومی
- شماره دادنامه قطعی : 140130920003322550
- تاریخ دادنامه قطعی : 1401/12/03
بسمه تعالی
- فرجام خواه: اقای ل. د. فرزند ب. با وکالت اقای س. ز. و اقای م. ش. ن. و اقای ص. ن. ب.
- فرجام خواسته: دادنامه شماره ۵۰۰۷ مورخ ۱۴۰۱/۱۰/۱۰ صادره از شعبه *
- مرجع رسیدگی: شعبه *
- هیات شعبه اقایان: ق. م. ( رییس ) و س. ح. ن. ( عضو معاون )
خلاصه جریان پرونده:
حسب محتویات پرونده ، اقای ا. ا. افسر اطلاعاتی سازمان *در روز چهارشنبه ۱۴۰۱/۶/۳۰ حدود ساعت ۲۲ در اغتشاشات محدوده نصف راه حاضر بوده که متوجه شده شخصی با قد تقریبی ۱۶۷ سانتیمتر و با پیراهن استین کوتاه طوسی رنگ و با شلوار لی با ماسک ، جوان و ۲۵ ساله در مقابل سازمان *شعبه جهاد اقدام به اتش زدن بانک نموده است.
نامبرده با پاشیدن بنزین به طرف بانک و اتش زدن لاستیک و تلاش به انداختن ان به داخل بانک و همچنین کندن تابلو توقف ممنوع منصوبه در مقابل بانک اقدام به شکستن شیشه های بانک و تخریب دوربین های مداربسته ان محدوده می کرد و از زباله های درون سطل زباله برای افروختن و فوران نمودن اتش و انداختن به داخل بانک اقدام و تلاش زیادی داشت و بعد از *همراه فرد ناشناس دیگری رفته و سپس از انها افراد جدا شده و مجددا به طرف بانک محل اتش سوزی امده که مشاهده نموده اتش نشانان در حال خاموش نمودن انجا هستند متعاقبا وی از *طرف خودرو خودش که یک دستگاه پژو ۴۰۵ نقره ای به شماره انتظامی *رفته و مسافت کمی را با خودرو رفته ، دوباره متوقف شده و لباس هایش را تعویض کرده و انجا محل را ترک نموده است. پرینت نقطه زنی محل های تردد متهم یاد شده در تاریخ ۱۴۰۱/۶/۳۰ از گوشی وی مورد رصد قرار گرفته که تماما در محله های اغتشاش بوده است. پس از دستگیری وی در سازمان *عنوان نموده اینجانب حضور در اغتشاشات مورخ ۱۴۰۱/۶/۳۰ در محدوده نصف راه *را قبول و همچنین قبول دارم. که یک گالن ۴ لتیری بنزین را به سمت سازمان *ریختم. وی در ادامه عنوان کرده ، بعد از پیاده شدن مسافر ، خودروام را در داخل یکی از *خیابان پارک نموده و به سمت زیر پل نصف راه رفتم و اغتشاشگرانی که به سمت مامورین سنگ می انداختند را دیدم و یک و نیم ساعت در میان اغتشاشگران در همان محل بودم و بعد با مشاهده اتش سمت سازمان *به سمت بانک رفته ، یک نفر بنزین می پاشید و چون دستش سوخت من ظرف ( گالن ) بنزین را از او گرفتم و به سمت بانک می ریختم و اتش ان شعله ور می شد و حتی یکی از کفش هایم نیز اتش گرفت. قبول دارم. که برای شعله ور شدن بیشتر بانک کاغذها را از سطل زباله دراورده و به داخل بانک پرتاب می کردم و اتش بیشتر می شد.
ابتدا چون میزان شعله اتش در بانک کم بود ، زباله ها را می ریختم تا اتش فزونتر گردد. س چرا بعد از عملیات هایی که انجام دادید و بعد محل را ترک کردید و سوار خودرو شدید و بعد از طی مسافت کوتاهی متوقف شده و اقدام به تعویض لباسهایت نمودید. ج چون لباسهایم اغشته به بنزین شده بود. و در زمان ریختن بنزین درون بانک هم لباسهایم بنزین شد و هم کفشهایم که حتی یک از کفشهای من اتش گرفت ، لذا اقدام به تعویض لباسهایم نمودم. ولی کلا خودم هم نمی دانم که با چه انگیزه و به چه دلیلی اقدام به این کارها کردم و من هیچگونه وابستگی یا گرایشی به گروهک ها ندارم. س دلیل پاک نمودن محتویات گالری گوشی تلفن همراه خود را بیان کنید. ج در روز اغتشاش ۱۴۰۱/۶/۳۰ اقدام به تهیه فیلم و عکس نموده بودم و در مسیر حرکت خودرو به دلیل ترس از مامورین محتویات گالری را پاک نمودم.
نکته قابل توجه: اظهارات متهم در تحقیقات صورت گرفته فوق ، دقیقا دلالت بر صحت گزارشات سازمان *دارد. سپس سازمان *با تهیه گزارش مقدماتی ، پرونده را به دادسرای عمومی و انقلاب *ارسال نموده که به شعبه پانزدهم ارجاع شده است. سپس اتهام مشارالیه دایر بر: ۱ محاربه از طریق تحریق عمدی اموال عمومی ( سازمان *) به قصد مقابله با نظام جمهوری اسلامی ایران ۲ اخلال در نظم عمومی از طریق حضور در تجمعات غیرقانونی موضوع گزارش سازمان *و صورتجلسه تنظیم شده مامورین و اظهارات و اقاریرتان در ان مرجع و سایر اوضاع و احوال پرونده به وی تفهیم شده است. که متهم در پاسخ بیان داشته ، بنده مسافرکشی از طریق اسنپ می کنم.
از طرف راه اهن به سمت نصف راه امدم و بعد از پیاده شدن او در نصف راه من شعله های اتش و دود ناشی از اتش سوزی در حوالی سازمان *را دیدم و ماشین را در یکی از *و به محل اغتشاشات رفتم که به سوی مامورین سنگ پرانی می کردند. و من هم با انها همراه شدم وقتی به سازمان *رسیدم دیدم یک نفر با گالن بنزین روی بانک و داخل ان می پاشد که دستش سوخت و من گالن را گرفته و بنزین های درون ان به طرف بانک و داخل ان می ریختم که هم لباسم و هم کفشهایم نیز بنزینی شده و یکی از کفشهایم اتش گرفته که بلافاصله خاموش کردم. قبول دارم که در اغتشاشات ۱۴۰۱/۶/۳۰ خیابان محدوده *شرکت کرده و سازمان *را به اتش کشیدم و از کارم سخت پشیمان و نادم بوده و درخواست بخشش دارم.
باز هم تکرار می کنم که بنده با گالن بنزین ( چهارلیتری ) سازمان *را اتش زدم همچنین تابلو توقف ممنوع راهنمایی و رانندگی روی زمین افتاده بود. و من برداشتم و به وسط خیابان اوردم. اینجانب فیلم مداربسته را رویت نمودم ، بله این فرد من هستم و بانک را اتش زدم و به تخریب بانک پرداختم و بعد به خودروام که در *بود. رفته و سریعا لباسهایم را تعویض نمودم. وی به عنوان اخرین دفاع نسبت به اتهاماتش گفته است، اتهاماتم را قبول دارم. و تقاضای عفو و بخشش می نمایم. قبول دارم.
اشتباه کرده ام و سخت پشیمان می باشم. بر اساس استعلام صورت گرفته در خصوص سوابق کیفری متهم؛ عبور دادن دیگری به طور غیر مجاز از مرز یا تسهیل و فراهم نمودن موجبات ان و دیگری نزاع و درگیری منجر به بازداشت از سوابق وی می باشد. نتیجتا بازپرس با اعلام ختم تحقیقات ، مبادرت به صدور قرار جلب به دادرسی به شرح صفحات ۴۱ و ۴۲ در رابطه با متهم ل. د. صادر شده که پرونده با تنظیم کیفرخواست ( ص ۴۳ ) به دادگاه های انقلاب اسلامی شهرستان *ارسال شده که معاون قضایی دادگاه ها مرقوم داشته ، موضوع در صلاحیت محاکم کیفری ۲ می باشد. دفتر پرونده به دفتر شعبه بازپرسی اعاده تا به مرجع ذیصلاح ارسال نمایند. ( ص ۴۵ ). در عقیب ان اقای ر. ع. به نمایندگی سازمان *به مدیرعامل ایت الله ا. به شماره ثبت ۴۲۹۳ و شناسه ۷۳۲ ۱۰۸به شرح لایحه تقدیمی ، درخواست ۵۰ میلیارد ریال بابت ضرر و زیان و خسارات عمدی وارده به شعبه میدان جهاد و پرداخت خسارت تاخیر تادیه و کلیه خسارات دادرسی نموده است. ( ص ۴۷ الی ۵۱ ) سپس با توجه به اتهامات وارده به متهم و میزان خسارات اعلامی از سوی نماینده سازمان *، مجددا پرونده به دادگاه انقلاب اسلامی *ارسال که به شعبه اول ارجاع شده است. در خصوص تعیین وکیل از متهم سوال شده که اظهار نموده می توانم در اسرع وقت وکیل انتخاب نمایم. مجددا درخواست وکیل تسخیری نموده که در نهایت اقای س. ز. به عنوان وکیل تسخیری معرفی شده است.
وی در خصوص دفاع از موکلش لایحه ای به شرح مندرجات صفحه ۶۱ تسلیم که ضم پرونده گردیده است. دادگاه گزارشی از روند رسیدگی پرونده تهیه نموده است. دادگاه در تاریخ ۱۴۰۱/۱۰/۳ جلسه دادرسی را تشکیل داده ، وکیل مدافع تسخیری در دادگاه حضور دارد. و متهم نیز از طریق ویدیو کنفرانس در جلسه دادرسی حضار می باشد. و نماینده دادستان نیز حضور داشته و برابر مفاد کیفرخواست تقاضای صدور حکم و کیفر قانونی را نموده است. بعد اتهام متهم مورد بحث دایر بر محاربه از طریق تحریق اموال عمومی ( سازمان *) با قصد مقابله با نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تفهیم شده است. متهم اظهار داشته:
من در توهم به لحاظ استعمال شیشه بودم ، اشتباه کرده ام و توبه می کنم ، حواسم سرجایش نبود. من با اسنپ کار می کنم و یک مسافر از *اورده بودم وقتی که سازمان *را اتش زدم شلوار لی و یکی از کفشهایم اتش گرفته و مقداری سوخت لذا نسبت به تعویض لباسها نمودم. مسافرم در نصف راه *پیاده شد و من حدود ساعت ۱۳/۰۰ شیشه مصرف کردم بودم و شیشه مصرف کرده بودم که خوابم نبرد و در طول راه هم مشکلی نداشتم. چون توهم کرده بودم بر اعمال خود مسلط نبودم و نمی دانستم چه می کنم. س عمل شما نسبت به اتش زدن بانک ، مبلغ ۵۰ میلیارد ریال خسارت به بار اورده که بانک ادعای خسارت نموده ، چه توضیحی دارید؟ عرضی ندارم. دادگاه خطاب به وکیل در خصوص اتهم موکلتان چه توضیحی دارید؟ ج در برگ مجزا اظهاراتم را می نویسم که از صفحه ۷۰ الی ۷۲ شرح نموده و در پایان بیان داشته موکل هیچ قصد و نیتی جهت مقابله با نظام نداشته و خسارت اعلامی از سوی بانک نیز فاقد وجاهت قانونی می باشد.
زیرا بر اساس نظر کارشناس میزان خسارات مبلغ یازده میلیون تومان براورده شده و لذا سازمان *می بایستی بدوا دلایل قانونی و تعیین دقیق خسارت وارده را اعلام که چنین امری صورت نگرفته و از طرفی مالکیت ملک بانک نسبت به محل مورد ادعا اثبات نشده که از همین روی درخواست رد دعوای ایشان را در این خصوص دارم. ایضا اقداماتی که موکل انجام داده به نقل از خودش بر اساس استعمال شیشه بوده و اختیاری و اراده ای بر انجام تخریب و به اتش کشیدن بانک و غیره نداشته است. سپس دادگاه به عنوان اخذ اخرین دفاع مجددا اتهام پیشگفته را به وی تفهیم نموده که وی اظهار داشته است. به خاطر دو فرزند کوچکم به من کمک کنید ( ص ۷۳ ) ، تصاویر تخریب و اتش گرفته بانک تهیه و ضم پرونده شده است. ( ص ۷۶ الی ۸۲ ) و ریز خسارات و قیمت ان نیز به شرح صفحات ۸۳ لغایت ۹۰ تعیین شده است.
النهایه دادگاه ختم دادرسی را اعلام کرده و مبادرت به صدور رای تحت شماره ۵۰۰۷ مورخ ۱۴۰۱/۱۰/۱۰ به شرح زیر نموده است: در خصوص اتهام اقای ل. د. فرزند ب. با وکالت تسخیری اقای س. ز. دایر بر محاربه از طریق تحریق عمدی اموال عمومی ( سازمان *) ، مرتبط با فوت مرحومه م. ا. و اغتشاشات اخیر ، و همچنین دادخواست سازمان *به خواسته مطالبه مبلغ پنجاه میلیارد ریال بابت ضرر و زیان ناشی از جرم و خسارات وارده به بانک ، نظر به گزارش اداره کل اطلاعات استان ، تصاویر دوربین مدار بسته مشرف به محل ، اقاریر صریح متهم به اتش زدن بانک و دفاعیات غیر موجه مشارالیه مبنی بر اقدام تحت تاثیر مصرف شیشه و کیفرخواست دادسرا و نظریه کارشناسی در پرونده تامین دلیل در مورد میزان خسارات وارده به بانک لذا بزهکاری متهم و دعوی خواهان به نظر ثابت تشخیص و مستندا به تبصره ۱ ماده ۶۸۷ قانون مجازات اسلامی ( کتاب تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده ) و مواد ۲۸۲ الی ۲۸۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و مواد ۱۴ و ۱۵ و ۱۷ قانون ایین دادرسی کیفری و ماده ۱۹۸ قانون ایین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی حکم بر محکومیت متهم به ده سال تبعید در *و پرداخت مبلغ پنجاه میلیارد ریال در حق سازمان *صادر و اعلام می گردد.
در خصوص دعوی سازمان *به خواسته مطالبه خسارت تاخیر تادیه و خسارات دادرسی ، نظر به اینکه وفق ماده ۵۲۰ قانون ایین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی ، صدور حکم به خسارات مذکور منوط به اثبات مطالبه از ناحیه خواهان و امتناع خوانده از پرداخت بوده و در مانحن فیه دلیلی بر این امر از سوی خواهان ارائه نگردیده لذا مستندا به ماده ۱۹۷ قانون مارالبیان حکم بر بیحقی خواهان صادر و اعلام می گردد.
رای صادره حضوری و ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل فرجام خواهی در شعب محترم دیوان عالی کشور می باشد. ( ص ۹۲ ) پس از صدور رای و ابلاغ ان ، بدوا اقای م. ش. ن. به وکالت از متهم لایحه فرجام خواهی در سه صفحه به شرح صفحات ۱۰۱ الی ۱۰۳ تسلیم داشته که موضوع مفاد و مطالبی است. که در طول رسیدگی بارها به ان پرداخته شده و مطلب خاصی صورت نگرفته که در هر صورت مفاد ان به هنگام شور توسط هیات شعبه قرائت خواهد شد و همچنین لایحه بعدی اقای ص. ن. ب. به شرح صفحات ۱۰۷ لغایت ۱۱۰ پرونده و ایضا لایحه فرجام خواهی اقای س. ز. به وکالت از متهم مورد بحث ( ص ۱۱۴ ۱۱۵ ) که مفاد این دو لایحه نیز هنگام شور توسط هیات شعبه قرائت خواهد گردید. النهایه درخواست های فرجام خواهی فوق به پیوست پرونده مربوط به دیوان عالی کشور ارسال گردیده که پس از ثبت در دفتر دیوان ، پرونده متشکله جهت رسیدگی و اتخاذ تصمیم به این شعبه ارجاع شده است.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش اقای ق. م. عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده و نظریه کتبی اقای م. پ. دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر: فرجامخواهی نامبرده فوق نسبت به دادنامه شماره *۱۴۰۱/۱۰/۱۰ شعبه *که بموجب ان فرجام خواه به اتهام محاربه از طریق تحریق عمدی سازمان *شعبه نصف راه *به تحمل ۱۰ سال تبعید در زندان *و پرداخت پنجاه میلیارد ریال خسارت وارده به سازمان *محکوم گردیده است ، وارد می باشد. ، زیرا: اولا عناصر بزه ” محاربه ” از جمله کشیدن سلاح وجود نداشته. ثانیا مبلغ خسارت تعیین شده مبتنی بر نظر کارشناس قطعی نیست و ارزیابی های مختلفی در پرونده وجود دارد. ، لذا به استناد بند ۴ قسمت ” ب ” ماده ۴۶۹ قانون ایین دادرسی کیفری رای فرجام خواسته شایسته نقض و رسیدگی توسط دادگاه همعرض است. در خصوص دادنامه شماره ۵۰۰۷ مورخ ۱۴۰۱/۱۰/۱۰ فرجامخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:
رای شعبه
با توجه به محتویات پرونده ، فرجام خواهی ، اقای ل. د. فرزند ب. با وکالت اقایان س. ز. ، م. ش. ن. و ص. ن. ب. نسبت به دادنامه شماره ۵۰۰۷ مورخ ۱۴۰۱/۱۰/۱۰ صادره از شعبه *وارد تشخیص می گردد. زیرا یکی از ارکان تشکیل دهنده بزه محاربه ، کشیدن سلاح به قصد جان ، مال یا ناموس مردم و یا ارعاب انهاست که البته ارعاب با وجود تهدید و کشیدن سلاح ایجاد خواهد شد ، در غیر این صورت ارعابی به وجود نخواهد امد وانگهی دادگاه نامبرده را به پرداخت ۵۰ میلیارد ریال در حق سازمان *میدان جهاد نصف راه *محکوم نموده و این در حالی است. که وفق نظریه کارشناس رسمی دادگستری مندرج در صفحات ۸۳ الی ۸۹ پرونده ، خسارت وارده به این بانک ۱۷ میلیارد ریال براورد شده است ، علی ایحال نظر به مراتب و گزارش فوق ، دادنامه فرجام خواسته جهت رسیدگی مجدد در دادگاه هم عرض صادر کننده رای مستندا به بند ۴ شق ب ماده ۴۶۹ قانون نقض می گردد.
بیشتر بخوانید:
