خبرگزاری دادرسی: در یک گام مهم برای اصلاحات ساختاری در نظام بانکی کشور، بانک مرکزی دستورالعمل جدیدی را برای بانک های تخصصی تصویب و منتشر کرد.
این مصوبه که در راستای اجرای «قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت» صورت گرفته، می تواند سرآغازی برای تخصصی‌سازی و افزایش کارایی بانک‌ها در حمایت از بخش‌های حیاتی اقتصاد باشد.
بانک های تخصصی تشکیل می شود.
در روز هشتم مردادماه 1404، هیات عالی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طی سی‌وچهارمین نشست فوق‌العاده خود، دستورالعمل جامعی را به تصویب رساند که به تأسیس، فعالیت و نظارت بر انواع موسسات اعتباری می پردازد.
این اقدام که با استناد به بند (الف) ماده (۹) «قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران» انجام شده، نقش مهمی در سازماندهی مجدد نظام بانکی کشور ایفا خواهد کرد. تمرکز اصلی این دستورالعمل، بر تعریف و تفکیک وظایف بانک های تخصصی از سایر نهادهای مالی است.
دسته بندی جدید موسسات اعتباری:
بر اساس این دستورالعمل، موسسات اعتباری به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- بانک‌های تجاری: که خدمات بانکی عمومی و گسترده‌ای ارائه می‌دهند.
- موسسات اعتباری جامع: نهادهایی با دامنه وسیعی از فعالیت‌های مالی.
- موسسات اعتباری تخصصی: بانک‌هایی که به صورت متمرکز در یک حوزه مشخص مانند صنعت، کشاورزی، یا مسکن فعالیت می‌کنند.
- بانک‌های قرض‌الحسنه: نهادهای مالی که بر اعطای تسهیلات بدون بهره تمرکز دارند.
این تقسیم‌بندی شفاف، زمینه را برای نظارت دقیق‌تر بانک مرکزی بر عملکرد هر یک از این نهادها فراهم می‌کند و از تداخل فعالیت‌ها و سردرگمی در مدیریت منابع جلوگیری خواهد کرد.
نقش موسسات توسعه‌ای در آینده اقتصادی
علاوه بر این، در اطلاعیه بانک مرکزی به تدوین دستورالعمل موسسات توسعه‌ای نیز اشاره شده است. این دستورالعمل پس از بررسی در یک کارگروه متشکل از نمایندگان بانک مرکزی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و دادستان کل کشور، ابلاغ خواهد شد. انتظار می‌رود این موسسات با تمرکز بر پروژه‌های زیربنایی و کلان، به توسعه پایدار کشور کمک شایانی کنند.
تحلیل و پیامدها: تصویب این دستورالعمل، می‌تواند به بهبود کارایی نظام بانکی منجر شود. با تعریف دقیق وظایف بانک‌های تخصصی، انتظار می‌رود که:
- منابع مالی به صورت هدفمندتری به بخش‌های مولد و استراتژیک اقتصاد تزریق شوند.
- نظارت بر عملکرد بانک‌ها به شکل مؤثرتری انجام گیرد.
- افزایش شفافیت در تخصیص اعتبارات بانکی به پروژه‌ها مشاهده شود.
این تغییرات ساختاری، گامی بلند برای حرکت از یک نظام بانکی سنتی به سمت یک مدل تخصصی و کارآمد است.
چه تفاوتی میان بانک های تجاری و بانک های تخصصی وجود دارد؟
بانک‌های تجاری طیف وسیعی از خدمات بانکی را برای عموم مردم و کسب‌وکارها ارائه می‌دهند، در حالی که بانک‌های تخصصی بر یک حوزه خاص (مثلاً صنعت یا کشاورزی) متمرکز بوده و خدمات مالی متناسب با نیازهای آن بخش را ارائه می‌کنند.
آیا تصویب این دستورالعمل به معنای آغاز به کار بانک های جدید است؟
این دستورالعمل چارچوب قانونی را برای تأسیس و فعالیت بانک های تخصصی فراهم می‌کند. پس از این، بانک مرکزی با بررسی درخواست‌ها و شرایط متقاضیان، مجوزهای لازم را صادر خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
- صدور اجراییه ثبتی بر ضمانت نامه بانکی ممکن شد.
- بخشنامه بانک مرکزی درخصوص تکلیف بانک ها و موسسات اعتباری غیر بانکی نسبت به اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
