وزیر دادگستری با اعلام خبری که معادلات بازار مسکن و نقش بنگاه‌های املاک را به کلی دگرگون می‌کند، قاطعانه اعلام کرد که هرگونه رد و بدل شدن وجه معامله (ثمن) در بنگاه‌های معاملات ملکی ممنوع است.
به گزارش دادرسی؛ امین حسین رحیمی تأکید کرد که از این پس، اوراق و پیش‌نویس‌های صادر شده توسط مشاوران املاک، فاقد ارزش قانونی برای اثبات معامله بوده و صرفاً «سند عادی» تلقی می‌شوند.
این اقدام انقلابی در راستای اجرای کامل «قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول» و با هدف ریشه‌کن کردن کلاهبرداری‌های ملکی صورت می‌گیرد.
مبایعه نامه دیگر سند معامله نیست؛ فقط یک پیش‌نویس عادی است!
بر اساس اظهارات صریح وزیر دادگستری، نقشی که بنگاه‌های املاک تاکنون در نهایی کردن معامله و دریافت وجه ایفا می‌کردند، به پایان رسیده است. از این پس:
- اوراق صادره توسط بنگاه‌ها: این برگه‌ها، حتی اگر دارای کد رهگیری باشند، صرفاً «پیش‌نویس» توافقات اولیه طرفین برای ارائه به دفاتر اسناد رسمی هستند.
- فاقد ارزش قانونی: این پیش‌نویس‌ها به هیچ عنوان نمی‌توانند اثبات‌کننده انجام معامله یا پرداخت وجه باشند و در محاکم قضایی، تنها به عنوان یک سند عادی (مانند یک دست‌نوشته) قابل بررسی هستند، نه یک سند رسمی و قطعی.
- پرداخت وجه فقط در دفتر اسناد رسمی: انتقال پول و نهایی شدن معامله باید همزمان با تنظیم سند رسمی در دفاتر اسناد رسمی صورت گیرد.
این تغییر به این معناست که شهروندان باید از پرداخت مبالغ کلان، به ویژه کل ثمن معامله، در بنگاه‌های املاک جداً خودداری کنند، زیرا این کار هیچ تضمین قانونی برای آن‌ها ایجاد نخواهد کرد.
هدف پایان دادن به کلاهبرداری و کاهش دعاوی ملکی
وزیر دادگستری هدف اصلی این قانون را «پیشگیری از تخلف و کاهش دعاوی ملکی» عنوان کرد. با حذف بنگاه‌ها از فرآیند مالی معامله و الزام به ثبت رسمی، جلوی بسیاری از جرائم رایج مانند فروش یک ملک به چند نفر، فروش مال غیر و سایر کلاهبرداری‌ها گرفته خواهد شد. این موضوع نیازمند همکاری جدی مردم و مشاوران املاک است تا فرهنگ انجام معاملات امن و رسمی در جامعه نهادینه شود.
این قانون بر اساس [قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول] اجرا می‌شود که هدف آن شفاف‌سازی نظام مالکیت در کشور است.
وظیفه جدید مشاوران املاک چیست؟
در ساختار جدید، نقش مشاوران املاک به یک متخصص و تسهیل‌گر محدود می‌شود. وظایف آن‌ها شامل موارد زیر است:
- معرفی طرفین معامله به یکدیگر.
- مذاکره و دستیابی به توافقات اولیه.
- تنظیم «پیش‌نویس» قرارداد برای ارائه به دفتر اسناد رسمی.
- راهنمایی طرفین برای طی کردن مراحل ثبت رسمی معامله.
این نشست با حضور نمایندگان وزارت صمت، سازمان ثبت اسناد، اتحادیه مشاوران املاک و سایر نهادهای مرتبط برگزار شد تا هماهنگی‌های لازم برای اجرای دقیق این قانون سرنوشت‌ساز انجام شود.
سوالات متداول (FAQ)
۱. آیا از این به بعد نباید در بنگاه املاک قولنامه (مبایعه‌نامه) بنویسیم؟ چرا، شما همچنان توافقات اولیه خود را در قالب یک پیش‌نویس در بنگاه تنظیم می‌کنید، اما این برگه دیگر سند نهایی معامله شما نیست. نکته کلیدی این است که نباید هیچ وجهی (به جز کمیسیون) در بنگاه پرداخت کنید.
۲. پس پول معامله را کجا و چگونه باید پرداخت کرد؟ امن‌ترین و صحیح‌ترین روش، پرداخت وجه معامله در دفتر اسناد رسمی و همزمان با امضای سند قطعی انتقال مالکیت است. این کار معمولاً از طریق چک‌های تضمین شده بانکی یا انتقال مستقیم در حضور سردفتر انجام می‌شود.
۳. اگر در بنگاه پولی رد و بدل شود چه اتفاقی می‌افتد؟ از نظر قانونی، شما یک ریسک بزرگ کرده‌اید. برگه‌ای که در ازای پرداخت پول از بنگاه دریافت می‌کنید، یک «سند عادی» است و اگر فروشنده ملک را به نام شما نزند یا کلاهبرداری صورت گیرد، اثبات ادعای شما در دادگاه بسیار دشوار و زمان‌بر خواهد بود.
