بانک مرکزی با هدف اجرای دقیق قانون اصلاح صدور چک و افزایش شفافیت در مبادلات بانکی، شیوه نامه «تعیین سقف اعتبار صدور چک» را به شبکه بانکی کشور ابلاغ کرد. این شیوه‌نامه از ۱۱ شهریور ۱۴۰۴ به تصویب هیأت عالی بانک مرکزی رسیده است.
به گزارش دادرسی به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، شیوه نامه تعیین سقف اعتبار صدور چک در راستای اجرای مواد (۶) و (۲۱) مکرر قانون اصلاح قانون صدور چک مصوب ۱۴۰۰ تدوین شده و در گام نخست برای اشخاصی که برای اولین‌بار دسته‌چک دریافت می‌کنند، به اجرا درمی‌آید. پس از دریافت بازخوردهای اجرایی، این طرح برای همه مشتریان بانکی اعمال خواهد شد.
جزئیات شیوه نامه جدید سقف اعتبار صدور چک در سامانه صیاد
مهم‌ترین مواد شیوه نامه یاد شده، به شرح ذیل می‌باشد:
– امتیاز اعتباری چک براساس رفتار اعتباری و اطلاعات مربوط به سابقه فعالیت گذشته مشتری در حوزه چک با ضرایب تاثیر متفاوت و براساس الگو (مدل) ارائه شده، محاسبه می‌گردد. تمامی مشتریان براساس امتیاز اعتباری چک، به پنج طبقه ریسک خیلی بالا(E)، ریسک بالا(D)، ریسک متوسط(C)، ریسک پایین(B) و ریسک خیلی پایین(A) طبقه‌بندی می‌گردند که نتایج آن در گزارش‌های اعتباری نمایش داده خواهد شد.
– بانک مکلف است برای ارائه دسته چک به مشتریان خود، صرفاً از طریق سامانه «صیاد» اقدام نموده و پیش از ارائه درخواست اعطای دسته چک در سامانه صیاد، گزارش اعتباری چک مشتری متقاضی دسته چک را از شرکت اعتبارسنجی ایران دریافت و متناسب با نتایج آن، نسبت به صدور و یا عدم صدور دسته چک اقدام نماید.
– سقف اعتبار مجاز مشتری، متناسب با نتایج گزارش اعتباری چک و اطلاعات توان مالی وی در پنج سال اخیر بر مبنای الگو (مدل) ارائه شده در این زمینه، محاسبه و پیش از ثبت چک به بانک و صادرکننده و همچنین در زمان دریافت چک به ذینفع اعلام و در سامانه اعمال می‌گردد.
– پس از اعمال کنترل سقف اعتبار مجاز در سامانه صیاد، مبلغ چک در هنگام صدور، نمی‌تواند بیشتر از مابه‌التفاوت سقف اعتبار مجاز و مانده چک‌های تسویه نشده مشتری باشد.
– سامانه صیاد بانک مرکزی نسبت به محاسبه و نمایش سقف اعتبار مجاز صادرکننده به وی اقدام می‌نماید. بانک‌ها موظفند ضمن دریافت سقف اعتبار مجاز مشتری از سامانه صیاد، نسبت به نمایش آن به وی و ذینفع چک در سامانه‌های عملیاتی خود در این رابطه اقدام نمایند.
– تعیین سقف اعتبار مجاز مشتری صرفاً به معنی برآورد (تخمین) آستانه مجاز صدور چک قابل ثبت در سامانه صیاد بر اساس ضوابط و شاخص های مقرر در این شیوه‌نامه و الگو(مدل) ارائه شده بوده و به مفهوم تضمین کارسازی و وصول وجه چک صادره از سوی بانک نمی‌باشد.
– بانک مکلف است در زمان افتتاح حساب جاری و یا اعطای دسته چک جدید به مشتری، نسبت به اخذ رضایت‌نامه به شرح ذیل از وی اقدام نماید. ” بانک مجاز است اطلاعات مربوط به امتیاز چک مشتری را در اختیار ذینفعان چک‌های صادره قرار دهد و مشتری حق هرگونه اعتراضی را در این خصوص به صورت جزئی و کلی در حال و آینده را از خود سلب و ساقط می‌نماید”. اخذ رضایت‌نامه موضوع این ماده، می‌بایست برای حساب‌های جاری افتتاح شده پیش از ابلاغ این شیوه نامه نیز از مشتریان اخذ گردد.
بانک ها موظفند مراتب را به قید تسریع و با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ۱۴۹۱۵۳/۹۶ مورخ ۱۶/۵/۱۳۹۶ به تمامی واحدهای ذی‌ربط بانک و مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ کنند و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آورند.
منبع: روابط عمومی بانک مرکزی
