فهرست راهبردی

کفالت سیاسی چیست؟

به گزارش دادرسی نت؛ این روز ها در رسانه ها، اخبار و شبکه های اجتماعی مدام با اصطلاح کفالت سیاسی برخورد می کنیم و از خود می پرسیم کفالت سیاسی چیست؟ و آیا اصلا فایده ای دارد؟

پس از صدور حکم اعدام برای شمار زیادی از معترضان جریانات اخیر کشور، بسیاری از نمایندگان پارلمان آلمان ، سوئد و دیگر کشور های اروپایی اعلام کردند که «کفالت سیاسی» برخی از زندانیان را پذیرفته‌اند.

امروز ما در این مطلب قصد داریم در مورد کفالت سیاسی و شرایط آن صحبت کنیم. لطفا تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

معادل انگلیسی این عبارت، «Political sponsorships» به معنای «حمایت سیاسی» است. حمایت سیاسی در برگردان از زبان آلمانی اولین بار از روی تسامح (آسان‌گیری) «کفالت سیاسی» ترجمه شده و موجب بوجود آمدن ابهام های جدی درباره مفهوم آن شده است. حمایت سیاسی دربرگیرنده تعهد حقوقی نیست و بر همین اساس مفهوم کفالت سیاسی هم شامل تعهد حقوقی نماینده نسبت به زندانی نیست.

اقدامات کفیل سیاسی بیشتر جنبه نمادین خواهد داشت چرا که کفیل سیاسی درباره فردی که کفالتش را بر عهده می‌گیرد، قدرت اجرایی ندارد و نمی تواند همانند یک وکیل حقوقی در دادگاه از او دفاع کند اما این قدرت را دارد که با استفاده از مقام و موقعیت سیاسی‌ خود، صدای فرد در معرض خطر باشد و با اطلاع رسانی درباره‌ او، توجه افکار عمومی را به وضعیت موکل خود جلب و حقوق او را در مجامع بین‌المللی پیگیری نماید.

اصطلاح حقوقی «کفالت سیاسی» در ابتدا در سال 2003 به درخواست دولت توسط کمیسیون حقوق بشر پارلمان آلمان تهیه شد که بر اساس این قانون نمایندگان پارلمان کشور المان می‌توانند از نمایندگان پارلمان دیگر کشورهای جهان که تحت فشار یا تعقیب هستند، حمایت سیاسی کنند.

در ادبیات حقوقی ایران، کفالت به قراردادی می‌گویند که بر اساس آن، دو طرف در مقابل طرف دیگر ( که اصولاً دادسرا و دادگاه است) شخص ثالثی تعهداتی می‌دهند و تعهداتی از دیگری قبول می‌کنند؛

کفالت سیاسی در نظام حقوقی ایران پیش بینی نشده است.

در نظام حقوقی ایران کفالت سیاسی پیش بینی نشده است البته مفهومی به نام کفالت در حقوق مدنی و اخذ کفیل در قانون آیین دادرسی کیفری وجود دارد اما متفاوت از مفهوم بین المللی آن است.

جامعه بین‌المللی حقوق بشر در برنامه ای زندانیان سیاسی را که نیاز به حمایت فوری دارند از جمله مدافعین حقوق بشر، کنشگران حقوق زنان، روزنامه نگاران، اعضای اقلیت های مغضوب حکومت، کنشگران محیط زیست و… را به نمایندگان پارلمان معرفی می نماید. این سازمان مشخصات و اطلاعات تکمیلی زندانی را گردآوری نموده و البته همیشه برای هرگونه سوال و یا کمک در دسترس خواهد بود.

جامعه بین‌المللی حقوق بشر در این خصوص می‌گوید :

اعضای پارلمان با انتخاب یک زندانی سیاسی و استفاده از قدرت سیاسی خود کارزاری را برای آزادی وی راه می‌اندازند. کفالت عمدتاً توسط اعضای پارلمان و با خطاب قرار دادن سفیران و دولت های متبوعشان و طرح سوال هایی درباره آن زندانی سیاسی انجام می‌شود.

پذیرش کفالت یک معترض ممکن است توسط چند نماینده هم انجام شود. کما اینکه امید نوری پور، رئیس حزب سبزهای آلمان دیگر نماینده‌ای است که علاوه بر یه وون ری، دیگر نماینده پارلمان آلمان،کفالت آقای صالحی را پذیرفته است.

وی پس از پذیرش کفالت توماج صالحی، گفت که در صورت صدور حکم اعدام برای او، تلاش می‌کند روابط تجاری آلمان و ایران قطع شود.

موضوع حمایت سیاسی یا از روی تسامح، کفالت سیاسی معترضان زندانی در ایران از سوی نمایندگان پارلمان آلمان و سوئد اگرچه نمادین و فاقد بعد حقوقی است اما به هیچ‌وجه به معنای بی اثر بودن آن نیست.