دستورالعمل نحوه واگذاری سرمایه گذاری غیربانکی موسسات اعتباری

به موجب بند (الف) تبصره ماده (۱۷) «قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور»، در مواردی که بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی حسب مورد به تأیید بانک مرکزی یا سازمان بورس و اوراق بهادار اقدامات لازم برای واگذاری دارایی های موضوع آن ماده را انجام داده ولی به عللی خارج از اراده بانک یا مؤسسه اعتباری، واگذاری آن ممکن نشده باشد، از شمول مجازات های مقرر در ماده مذکور مستثنی می باشد.

بر همین اساس و به منظور ایجاد سازوکار واحد برای اجرای بند (الف) تبصره ماده (۱۷) قانون یاد شده، «دستورالعمل نحوه واگذاری سرمایه گذاری غیربانکی مؤسسات اعتباری» تدوین و در جلسه مورخ 1402.12.02 کمیسیون مقررات و نظارت موسسات اعتباری بانک مرکزی مورد تأیید واقع شد. اهم مفاد دستورالعمل حاضر به شرح زیر است:

1. شرایط و تشریفات واگذاری سرمایه گذاری غیربانکی مؤسسات اعتباری در شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه، تابع ضوابط و مقررات حاکم بر بازار سرمایه می باشد.
2. واگذاری سرمایه گذاری غیربانکی مؤسسه اعتباری در شرکت هایی که در بازار سرمایه پذیرفته نشده‌ ند، باید از طریق مزایده صورت پذیرد.
3. تعیین قیمت پایه سرمایه گذاری غیربانکی مؤسسه اعتباری در شرکت هایی که در بازار سرمایه پذیرفته نشده اند، باید با مراجعه به کارشناس‏/کارشناسان رسمی شامل کارشناسان کانون کارشناسان رسمی دادگستری یا مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه خارج از مؤسسه اعتباری صورت پذیرد.
4. در واگذاری سرمایه گذاری غیربانکی مؤسسه اعتباری در شرکت هایی که در بازار سرمایه پذیرفته نشده اند، تعیین قیمت پایه‌ی سرمایه گذاری مزبور توسط کارکنان و سهامداران شرکت هایی که سهام و یا سهم الشرکه ی آن‌ها واگذار می‌شود، ولو آن که کارشناس رسمی باشند، ممنوع است.
5. در واگذاری سرمایه گذاری غیربانکی در شرکت هایی که در بازار سرمایه پذیرفته نشده اند، مدت اعتبار ارزیابی که توسط کارشناس رسمی انجام شده، حداکثر شش ماه از تاریخ ارزیابی است.
6. واگذاری سرمایه گذاری غیربانکی مؤسسه اعتباری در شرکت هایی که در بازار سرمایه پذیرفته نشده اند، به صورت نقدی و اقساطی و با اولویت واگذاری نقدی، مجاز است. در صورت واگذاری به صورت اقساطی، پرداخت حداقل ده درصد از قیمت واگذاری به صورت نقدی، الزامی است. مدت بازپرداخت اقساط با لحاظ یک سال دوره تنفس، حداکثر پنج سال است. نرخ سود در واگذاری اقساطی سرمایه گذاری غیربانکی مؤسسه اعتباری در شرکت هایی که در بازار سرمایه پذیرفته نشده اند، معادل حداکثر نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار برای اعطای تسهیلات در قالب عقود غیرمشارکتی می‌باشد.
7. مؤسسه اعتباری باید حداقل چهار بار در سال، نسبت به برگزاری مزایده برای واگذاری سرمایه گذاری غیربانکی در شرکت‌هایی که در بازار سرمایه پذیرفته نشده اند، اقدام نماید. فاصله زمانی بین برگزاری هر مزایده با مزایده قبلی همان سرمایه گذاری غیربانکی، حداکثر دو ماه است.
8. انجام حداقل چهار بار عرضه‌ی سرمایه گذاری غیربانکی در شرکت هایی که در بازار سرمایه پذیرفته شده اند، با فاصله زمانی حداکثر دو ماه در طول یک سال الزامی است مگر آن که در ضوابط و مقررات حاکم بر بازار سرمایه، به نحو دیگری مقرر شده باشد.
9. در صورتی که مزایده ی سرمایه گذاری غیربانکی مؤسسه اعتباری در شرکت هایی که در بازار سرمایه پذیرفته نشده‌اند به صورت ارائه ی پاکت های حاوی قیمت و بازگشایی آن‌ها در روز مشخصی باشد، تعیین مهلت ارائه ی پاکت‌های مزایده در فاصله ی زمانی بیستم اسفند ماه هر سال تا پانزدهم فروردین ماه سال بعد، ممنوع است. برگزاری مزایده‌ی حضوری در فاصله‌ی زمانی فوق نیز ممنوع است.
10. واگذاری سرمایه‌گذاری غیربانکی به سایر مؤسسات اعتباری، شرکت های تابعه ی موسسه اعتباری متبوع یا شرکت‌های تابعه‌ی سایر مؤسسات اعتباری ممنوع است؛ همچنان که توثیق سرمایه گذاری های بانکی‏/غیربانکی مؤسسه اعتباری نزد سایر اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از مؤسسات اعتباری و غیر آن ها، به استثنای بانک مرکزی، ممنوع می باشد.
11. ارایه گزارش مربوط به جزییات سرمایه گذاری های غیربانکی واگذار شده ازجمله نام و مشخصات خریدار، قیمت پایه سهام و سهم الشرکه غیربانکی، قیمت واگذاری، شرایط واگذاری و سایر اطلاعات مورد نیاز بانک مرکزی و همچنین فهرست و مشخصات سرمایه گذاری های غیربانکی که بنا به دلایل خارج از اراده، مؤسسه اعتباری قادر به واگذاری آن ها نشده به همراه دلایل عدم امکان واگذاری،هر سه ماه یک بار به بانک مرکزی الزامی است.